Фоталетапісец з Узмён

Фоталетапісец з УзмёнВельмі мала засталося здымкаў Міёршчыны пачатку 20 стагоддзя. І таму сапраўдным скарбам стала знаходка некалькі сотняў негатываў, якія датычаць нашых мясцін. Іх набыў калекцыянер з Мінска Дзмітрый Сярэбранікаў. Але самая цяжкая справа была зрабіць са шкляных пласцінак здымкі. Гэтую адказную справу выканаў вядомы беларускі фотамастак Уладзімір Суцягін. На праяўленых негатывах было адлюстравана шмат падзей і асобаў. Удалося выявіць аўтара фоталетапісу, ім аказаўся Павел Валынцэвіч—святар з Узмён. Ён служыў ва Узмёнскай царкве з 1904 па 1947 гады. Мясцовыя жыхары старэйшага пакалення павінны ведаць гэтага цікавага чалавека. Нарадзіўся ён у сям’і дз’якана на Гродзеншчыне. Бацька даў усім траім сынам духоўную адукацыю. Пасля заканчэння семінарыі Павал Валынцэвіч накіроўваецца працаваць ва Узмёны.
Айцец Павел быў вельмі адукаваным. Фоталетапісец з Узмён
Ён цікавіўся рознымі навукамі, не толькі гуманітарнымі, але і астраноміяй, фізікай, хіміяй. Унучка яго апавядала, што дзядуля заўсёды строга настаўляў свой гадзіннік па сонечнаму. Нягледзячы на рознабаковыя захапленні, ён вельмі строга выконваў царкоўныя законы, ніколі не курыў, не піў віна, не хадзіў у свецкім адзенні, а толькі ў царкоўным. У бацюшкі была вялікая бібліятэка разнастайнай тэматыкі. Займаўся пчалярствам, маляваў карціны алеем. На фотаздымках мы бачым у доме святара шмат карцін і цікавых рэчаў.

Павел Валынцэвіч не расстаецца з фотаапаратам. Ён фактычна стварае фоталетапіс нашых мясцін. На яго здымках мы бачым не толькі быт сям’і ў 20-30-я гады, святы ў Святанікольскім храме, паводку на Заходняй Дзвіне, плытагонаў, сямейныя ўрачыстасці, святароў Лявонпальскай, Чэраскай цэркваў, фотакамера зафіксавала сямейныя ўрачыстасці, будаўніцтва новай хаты, адпачынак на рацэ, маленькага сына. Фоталетапісец з УзмёнЗахавалася шмат цікавых краявідаў наваколля, якое ўжо даўно істотна змянілася. Вельмі пазнавальныя кадры паўсядзённага жыцця тутэйшых жыхароў, іх вопраткі, прадметаў быту. Нягледзячы на тое, што Павел Валынцэвіч быў фотааматарам, шмат яго здымкаў з’яўляюцца дасканалымі. Ён разам са сваімі прыхаджанамі перажыў нямала бурлівых падзей. Першая сусветная вайна, рэвалюцыя, перыяд міжваеннай Польшчы, Вялікая Айчынная вайна... Увесь гэты час ён не расставаўся з фотакамерай і фіксаваў падзеі. Пасля смерці жонкі ў 1947 годзе П. Валынцэвіч пераязджае на Гродзеншчыну і там працягвае святарскую службу. У 1948-ым адбываецца страшэнны пажар у вёсцы Сабакінцы Гродзенскага раёна. Згарэла ўся яго маёмасць. Ён пераязджае ў іншае месца і працягвае службу да смерці—да 1962 года. Пахаваны ў Ваўкавыску. На вялікае шчасце, пад час пажару не загінулі фотанегатывы, якія ён здымаў у нашых мясцінах: выязджаючы з Узмён па невядомай прычыне ён пакінуў у сваіх знаёмых большую частку ўласных фотапласцін, якія пазней і забраў у 50-я гады.
Зараз у Мінску жыве яго ўнучка. У канцы гэтага года плануецца выстава фотаздымкаў Паўла Валынцэвіча ў гістарычным музеі Мінска.

Вітольд ЕРМАЛЁНАК.

0 комментариев

Добавить комментарий

Информация
Комментировать статьи на сайте возможно только в течении 360 дней со дня публикации.